Arama motorları, GoogleBot veya BingBot gibi kendi web tarayıcılarını kullanarak milyarlarca sayfayı tarayarak çalışırlar.
İnternet çağında yaşıyoruz ve parmaklarımızın ucundaki bilgi hazinesi her geçen gün daha da büyüyor.
Peki, bu devasa bilgi okyanusunda istediğimiz damlaları nasıl buluyoruz?
İşte tam bu noktada, modern dünyanın vazgeçilmez araçları olan arama motorları devreye giriyorlar. Bu dijital dedektifler, saniyeler içinde milyarlarca web sayfasını tarıyor ve bize en alakalı sonuçları sunuyorlar.
Ancak bu görünmez kahramanlar nasıl çalışıyor? Hangi sihirli algoritmalar, yazdığımız birkaç kelimeyi anlamlı sonuçlara dönüştürüyor?
Bu, birçok yeni SEO uzmanının gözden kaçırdığı önemli bir konudur… arama motorlarının nasıl çalıştığını anlamak çok önemlidir!
Neden?
Çünkü sistemin nasıl çalıştığını bilmeniz ve onu efektif şekilde kullanmaya çalışmanız gerekir!
Bir arabanın motor yapısını bilmeden, sorunu nereden kaynaklandığını çözemezsiniz.
Başarılı bir SEO kariyerini/bilgisini en temelden inşa etmek için arama motoru temelleriyle başlayalım. İnternet dünyasının bu gizemli motorlarının perde arkasına birlikte bakalım.
Arama Motoru Nedir?
Bir arama motoru, metinsel bir web arama sorgusunda belirtilen belirli bilgileri sistematik olarak World Wide Web’de arayan bir yazılım sistemidir. Sonuçları, web sayfalarına, resimlere, videolara, makalelere ve diğer dosya türlerine bağlantılar içerebilen arama motoru sonuç sayfaları (SERP’ler) adı verilen bir satırda sunar.
Arama motorları, web sitelerini ziyaret etmek, sitedeki bilgileri okumak, sitenin meta etiketlerini okumak ve sitenin bağlandığı bağlantıları takip etmek için tarayıcılar, örümcekler veya botlar adı verilen otomatik yazılım robotlarını kullanır. Tarayıcı, bilgileri verilerin dizine eklendiği merkezi bir depoya geri döndürür. Tarayıcı, herhangi bir değişiklik olup olmadığını kontrol etmek için siteleri periyodik olarak yeniden ziyaret eder.
Modern arama motorları karmaşıktır. Bir sayfanın otoritesini, gelen bağlantılarını ve anahtar kelimeleri gibi faktörlere göre içeriği sıralamak için karmaşık algoritmalar kullanırlar.
Ayrıca, kullanıcının aradığı belirli bilgi türü olan arama amacını belirlemek için kullanıcı sorgularını da analiz ederler.
Bazı popüler arama motorları şunlardır:
- Bing
- Yahoo
- Yandex
Bu arama motorları, kullanıcılar için en iyi sonuçları sağlamak amacıyla arayüzlerini ve algoritmalarını sürekli olarak güncellerler. Alaka düzeyi, popülerlik, segmentasyon, çeşitlilik, güven ve kalite gibi faktörlere odaklanırlar.
Bu blog yazımda ben Google’a ve nasıl çalıştığına odaklanacağım.
🔥 NOT: Google’ın pazar payı %91 üzerindedir ve ayda 89,3 milyar ziyaretle dünya çapında en çok ziyaret edilen web sitesi konumundadır. Bu hakimiyet, ne kadar çok kişi Google’ı kullanırsa, yeni kullanıcılar için o kadar çok varsayılan tercih haline geldiği bir ağ etkisi yaratmaktadır.
Google’ın pazar payı Türkiye’de ise (Ağustos 2024 itibariyle) %69.92 olarak görülmektedir.
Arama Motorları Nasıl Çalışır?
Bilmeniz gereken en önemli konu bir arama motorunun gerçekten nasıl çalıştığı olmalıdır. Genelde uzmanlar bunu 3 temel adıma ayırırlar; tarama, indexleme ve algoritma… ben sizler için bunu daha da geliştirerek modern bir çok adımı da içeriğime ekleyerek açıklık getirdim.
Kısaca, arama motorları nasıl çalışır:
- Tarama (crawle)
- Dizinleme (indexing)
- Algoritma
- Kullanıcı sorgularını işleme
- Sayfaların sıralanması (ranking)
- Kişiselleştirilmiş arama motoru sonuçları
Tarayıcı (ya da Crawler)
Arama botu veya örümcek olarak da bilinen tarayıcı, Google ve diğer arama motorlarının web’i taramak için kullandığı bir yazılım parçasıdır. Web’i sayfadan sayfaya tarayarak henüz veritabanlarında olmayan yeni veya güncellenmiş içerik arar.
📚 Bilgi: Google’ın ana tarayıcısı Googlebot’tur ve hem tarama hem de dizine ekleme işlemlerini gerçekleştirir.
Diyelim ki seyahat destinasyonları (gezilecek yerler) hakkında yeni bir blog açtınız. İçeriğinizin keşfedildiğinden emin olmak için bir site haritası (arama motoru tarayıcıları için dijital bir yol haritası) oluşturursunuz. Googlebot (Google tarayıcısı) bu site haritasıyla karşılaşır ve yolculuğuna URL’lerini ziyaret ederek başlar. Bu, yeni noktaları keşfetmek için işaretli patikaları takip eden bir yürüyüşçü gibidir.
Dizinleme (ya da Index)
Dizin, Google’ın taradığı ve arama sonuçlarında kullanmak üzere sakladığı tüm web sayfalarının bir veritabanıdır. Google bir siteyi taradığında, yeni ve güncellenmiş sayfaları algılar ve Google dizinini günceller.
Dizini, her kitabın bir web sayfasını temsil ettiği geniş bir kütüphane olarak düşünün. Her kitabın başlığı, anahtar sözcükleri ve içeriği dikkatlice yazılmıştır, bu da birisi belirli bir bilgi aradığında bulmayı daha kolay ve hızlı hale getirir.
📚 Bilgi: Sitenizdeki hangi sayfaların Google dizininde olduğunu görmek için “site:siteadi.com” için bir Google Web Araması yapabilirsiniz.
Algoritma
Google Arama Algoritması, Google’ın içerikleri sıralamak için kullandığı süreci ifade eder. Anahtar kelime sözleri, kullanılabilirlik ve geri bağlantılar (backlink) dahil olmak üzere yüzlerce faktörü göz önünde bulundurur.
Google’ın algoritması oldukça karmaşıktır ve tam işleyişi asla açıkça halka sunulmaz. 200’den fazla sıralama faktörü olduğuna inanılmaktadır ve hiç kimse bunların hepsini bilmemektedir. Algoritma ayrıca arama sonuçlarının kalitesini iyileştirmek ve platformdaki spam göndericilerinin önünde kalmak için sürekli olarak güncellenmektedir.
Kullanıcı Sorgularını İşleme
Dizinlenmiş verilerin işlenmesi gerçek sihrin gerçekleştiği yerdir. Bir kullanıcı bir arama yaptığında, arama motorları sorguyu analiz eder ve dizinlerinden en alakalı sonuçları alır.
Arama motoru algoritmaları web sayfalarının içeriğini analiz etmek için devreye girer. Bu algoritmalar her sayfanın bağlamını, konusunu ve alaka düzeyini anlamak için tasarlanmıştır. Doğal dil işleme ve anlamsal analiz yoluyla arama motorları her sayfanın ne hakkında olduğunu bilir.
“İlgililiği yüzlerce faktör belirler…
…sayfanın gerçek içeriği en önemlisidir,
…kullanıcının konumu, dili ve cihaz türü önemlidir.”
Gary Illyes, Google
Örneğin, bir arama motoru yürüyüş ipuçlarıyla ilgili bir blog yazısını işlediğinde, algoritmalar yürüyüş, sırt çantalı geziler ve açık hava maceralarıyla ilgili anahtar kelimeleri belirler. Bu bağlamsal anlayış, anlamlı arama sonuçları sunmak için önemlidir.
Sayfaları Sıralama (Ranking)
Bir kullanıcı bir arama sorgusu girdiğinde, arama motorunun algoritmaları hemen harekete geçer. Sorgunun anahtar kelimeleriyle eşleşen dizine eklenmiş sayfalar çekilir. Ancak, tüm sayfalar eşit şekilde sıralanmaz. Sayfaları sıralamak için karmaşık bir algoritma, anahtar kelime alaka düzeyi, içerik kalitesi, kullanıcı etkileşimi ve daha fazlası gibi birçok faktörü göz önünde bulundurur. Bu faktörler, arama sonuçlarının sıralama sırasını belirler.
Bir kullanıcının en iyi yürüyüş ayakkabıları hakkında bir arama yaptığını varsayalım. Arama motorunun algoritmaları hangi web sayfalarının yürüyüş botları hakkında en alakalı içeriğe sahip olduğunu değerlendirir ve bunları algılanan kalitelerine göre sıralar. Tabi ki bunu yaparken aşağıdaki bu adımları web siteniz için algoritmalar tek tek kontrol ederler.
a. Alaka Düzeyi (ya da Relevance)
- Anahtar Kelimeler: Sayfanın içeriği, kullanıcıların arama sorgularında kullandıkları anahtar kelimelerle ne kadar uyumluysa, sayfa o kadar yüksek sıralanır.
- Başlık ve Meta Açıklamaları: Sayfanın başlığı ve meta açıklamaları, anahtar kelimeleri içermelidir. Bu, sayfanın alaka düzeyini artırır.
Google kendi dökümanlarında kullanıcı odaklı kaliteli içeriklerin, en faydalı ve arama sonuçlarında üst sıralarda çıkmak için en alakalı içerik olduğunu bizlere söylüyor.
b. İçerik Kalitesi (ya da Content Quality)
- Orijinal ve Değerli İçerik: Arama motorları, orijinal ve kullanıcılar için değerli içeriklere sahip sayfaları daha yüksek sıralar.
- Güncellik: Güncel ve sürekli olarak yenilenen içerikler, arama motorları tarafından daha yüksek sıralanır.
- Başlık Hiyerarşisi (H1-H6): Başlık etiketleri, bir kitaptaki bölüm başlıkları ve alt başlıklar gibi içeriğiniz için mantıksal bir yapı oluşturur. Net bir hiyerarşi, arama motorlarına farklı bölümlerin göreceli önemini söyler ve sayfanızın genel bağlamını ve temalarını anlamalarına yardımcı olur. Elementor’un sezgisel sürükle ve bırak arayüzü, optimum yapı için doğru başlık etiketlerini uygulamayı kolaylaştırır.
Yine Google, “mükemmel” bir deneyim (kullanıcı ve gezinme) sunmanın ödüllendirilen bir şey olduğunu da bizlere söylüyor.
c. Kullanıcı Deneyimi (ya da User Experience)
- Sayfa Hızı: Hızlı yüklenen sayfalar, kullanıcı deneyimini artırır ve arama motorları tarafından daha yüksek sıralanır.
- Mobil Uyumluluk: Mobil cihazlarda iyi çalışan sayfalar, arama motorları tarafından daha yüksek sıralanır.
- Hemen Çıkma Oranı: Yüksek bir hemen çıkma oranı, kullanıcıların sitenizden hızla ayrıldığını ve aradıklarını bulamadıklarına işaret ediyor olabilir. Bu, sıralamanızı olumsuz etkileyebilir.
- Erişilebilirlik: Erişilebilirlik düşünülerek tasarlanan web siteleri, engelliler de dahil olmak üzere tüm kullanıcıların içerikten yararlanabilmesini sağlar. Arama motorları kapsayıcılığa değer verir ve erişilebilir web siteleri genellikle daha üst sıralarda yer alır. Elementor web sitesi oluşturucusu, web sitenizi herkes için kullanıcı dostu hale getirmek için erişilebilirlik araçlarına ve özelliklerine büyük önem verir.
Bir diğer önemli konu olan backlinklere geçmeden önce SEJ’de ki bu blog yazısında ki vaka çalışmasını sizler ile paylaşmak istiyorum.
Bu case de açıkça, “…yüksek otoriteye sahip web sitelerinden alınan geri bağlantılar daha değerlidir ve düşük dereceli sitelerden alınan bağlantılara göre sıralamanızı daha fazla yükseltir. Bu bağlantıları edinmek Google’a içeriğinizin güvenilir olduğuna dair bir sinyal gönderir, çünkü diğer yüksek kaliteli web siteleri içeriğinize kefil olur…” diyor.
d. Geri Bağlantılar (ya da Backlink)
- Kaliteli Backlinkler: Diğer güvenilir ve yüksek kaliteli sitelerden gelen bağlantılar, sayfanın otoritesini artırır ve daha yüksek sıralanmasını sağlar.
- Bağlantı Sayısı: Sayfanın aldığı toplam bağlantı sayısı da sıralama faktörlerinden biridir.
e. Meta Etiketleri
Meta etiketleri, arama motorunun kütüphanesindeki düzgün etiketli raflar ve katalog kartları olarak düşünün. Bu öğeler, arama motorlarının içeriğinizin ne hakkında olduğunu ve onu en iyi şekilde nasıl kategorilendireceğini anlamalarına yardımcı olarak organizasyon ve bağlam sağlar.
Şimdi size bir meta kodu örneği göstermek istiyorum;
<head>
<meta charset="UTF-8">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
<meta name="description" content="Bu sayfa, şirketimizin ürün ve hizmetleri hakkında bilgi veriyor.">
<meta name="keywords" content="şirket, ürünler, hizmetler, teknoloji">
<meta name="author" content="Şirket Adı">
<meta name="robots" content="index, follow">
<meta property="og:title" content="Şirket Adı - Ana Sayfa">
<meta property="og:description" content="Şirketimizin ürün ve hizmetleri hakkında detaylı bilgi edinin.">
<meta property="og:image" content="https://www.sirketiniz.com/images/logo.png">
<meta property="og:url" content="https://www.sirketiniz.com">
<title>Şirket Adı - Ana Sayfa</title>
</head>Bu örnek, aşağıdaki meta etiketlerini içeriyor:
charset: Sayfanın karakter kodlamasını belirtir.viewport: Mobil cihazlar için görüntü alanını ayarlar.description: Sayfanın kısa bir açıklamasını içerir.keywords: Sayfayla ilgili anahtar kelimeleri listeler.author: Sayfanın yazarını veya sahibini belirtir.robots: Arama motoru botlarına sayfa indeksleme talimatları verir.og:ile başlayan etiketler: Open Graph protokolü için sosyal medya paylaşımlarında kullanılan meta bilgilerini içerir.
Bu kodu sitenize ekleyebilir ve her bir meta etiketini kullanabilirsiniz. Eğer WordPress gibi modern CMS’ler kullanıyorsanız bunlar en optimize şekilde size sunuluyor olur.
- Başlık Etiketleri: Başlık etiketi, web sayfanızın başlığı gibidir. Öz ve açıklayıcı olmalı, ilgili anahtar kelimeleri içermeli, arayanları tıklamaya teşvik etmeli ve arama motorlarına sayfanızın konusu hakkında net bir gösterge vermelidir. Elementor web sitesi oluşturucusunun yerleşik SEO araçları, sitenizdeki her sayfa için başlık etiketlerini optimize etmeyi kolaylaştırır.
- Meta Açıklamaları: Bu kısa özetler, arama sonuçlarında web sitenizin başlığının altında görünür. Doğrudan bir sıralama faktörü olmasa da, ilgi çekici bir meta açıklaması tıklamaları teşvik ederek tıklama oranlarını (TO) iyileştirir ve bu da sıralamanızı olumlu etkiler.
Bu liste dışında Google bir çok meta etiketini destekler… bunlara göz atmak için tıklayın.
f. Yinelenen İçerik ve Kanonikleştirme
Yinelenen içerik, bir web sayfasının önemli bir bölümünün kendi web sitenizde veya web genelinde başka bir sayfada bulunan içerikle aynı veya çok benzer olması durumunda ortaya çıkar. Bu, arama motorlarının hangi sürümün en yetkili ve sıralamaya değer olduğunu belirlemeye çalışırken kafasını karıştırır.
İşte yinelenen içeriğin neden sorun olabileceğine dair ipuçları:
- Seyreltilmiş Yetki: Aynı içerikten birden fazla parça olması, o konu için çeşitli sayfalarda sıralama potansiyelini zayıflatabilir.
- Panda Cezaları: Arama motorları, aşırı sayıda yinelenen içerik bulundurduğu tespit edilen sitelere ceza verebilir ve bu sayfaların sıralamada gerilemesine neden olabilir.
- rel=”canonical” Etiketi: Bir sayfanın HTML başlığına eklenen bu etiket, içeriğin tercih edilen bir sürümünün farklı bir URL’de bulunduğunu belirtir.
Kanonikleştirme, arama motorlarına içeriğin hangi sürümünün “orijinal” olduğunu ve dizinde önceliklendirilmesi gerektiğini söyleyerek bu sorunu ele almaya yardımcı olan bir tekniktir. İşte nasıl çalıştığı:
Örnek: Ürün sayfanıza farklı URL’lerden erişilebiliyorsa (örneğin URL parametrelerinde farklılıklar varsa), ana, dizine eklenebilir sürümü tanımlamak için rel=”canonical” etiketini kullanabilirsiniz.
Google’ın teknik anlamda kusursuz bir site deneyimi istediğini zaten biliyoruz. burada en önemli konu “kaynaklar” adımıdır. Kaynak yönetimi hem tarama bütçesi için hem de sitenizin Google’ın gözünde optimize ve modern bir yapıda olduğunu ona sıkça söyler.
f. Teknik SEO (ya da Technical SEO)
- Site Haritası: Site haritası, arama motorlarının sitenizi daha kolay taramasını sağlar.
- Robots.txt Dosyası: Bu dosya, arama motoru botlarına hangi sayfaların taranabileceğini ve hangilerinin taranamayacağını belirtir.
Google, diğer tüm rakiplerinden daha fazla web sayfasını taramasıyla bilinir, bu da daha alakalı bir dizi sonuç toplamasına olanak tanır. Bu kapsamlı indeksleme, kullanıcıların ihtiyaç duydukları bilgileri daha kolay bulabilmelerini sağlar.
Kişiselleştirilmiş Arama Motoru Sonuçları
Arama motorları, sonuçların alakalılığını belirlemek için kullanıcının arama geçmişi, konumu ve cihazı gibi çeşitli faktörleri kullanır. Ayrıca aramanın zamanı ve arayanın son arama geçmişi gibi diğer faktörleri de göz önünde bulundururlar. Daha sonra arama motoru, kullanıcının sorgusunu mümkün olan en kısa sürede yerine getireceğine inandığı bir arama sonuçları listesi sunar. Kullanıcı arama sonuçları listesinden bir seçenek seçer ve bu eylem, sonraki etkinlikle birlikte, ileride arama motoru sıralamalarını etkileyebilecek gelecekteki öğrenimlere katkıda bulunur.
Örneğin, bir kullanıcı sıklıkla yürüyüş ipuçları arıyorsa, arama motoru arama sonuçlarında ona yürüyüşle ilgili içerik göstermeyi önceliklendirebilir.
Google Nasıl Çalışır?
Google, dünya genelinde milyarlarca web sayfası ve diğer içerikleri arama dizininde sıralayarak, kullanıcıların ihtiyaç duyduğu bilgileri hızlı ve etkili bir şekilde sunar. Bu sürecin nasıl işlediğini anlamak, Google’ın arama algoritmalarının nasıl çalıştığını ve hangi faktörlerin sonuçları etkilediğini bilmekle mümkündür.
SEO’yu öncelikli olarak yaptığımız arama motoru olan Google’ı anlamak için önce bu tabloya bir göz atalım;
Google’ın Çalışma Prensibi (Tablo Formatında)
| Aşama | İşlem | Açıklama |
|---|---|---|
| 1 | Kullanıcı Sorgusu | Kullanıcı, Google arama çubuğuna bir sorgu girer. Bu, arama sürecini başlatır. |
| 2 | Google Sunucuları | Sorgu, Google’ın dünya çapındaki veri merkezlerindeki sunuculara iletilir. |
| 3 | İndeks Kontrolü | Google, sorguyla ilgili bilgileri geniş indeksinde arar. Bu indeks, milyarlarca web sayfasının içeriğini içerir. |
| 4 | Web Tarama (Gerekirse) | Eğer güncel bilgi indekste yoksa veya güncelleme gerekiyorsa, Google’ın web tarayıcıları (crawlers) yeni içerik için web’i tarar. |
| 5 | İndeksleme | Taranan yeni içerik, Google’ın indeksine eklenir veya mevcut içerik güncellenir. Bu, sürekli devam eden bir süreçtir. |
| 6 | Arama Algoritması | Google’ın karmaşık algoritması devreye girer. Bu algoritma, 200’den fazla faktörü kullanarak en alakalı sonuçları bulmaya çalışır. |
| 7 | Sonuçları Sıralama | Bulunan sonuçlar, alakalılık, güvenilirlik, kullanıcı konumu, cihaz türü gibi çeşitli faktörlere göre sıralanır. |
| 8 | Sonuçları Gösterme | Sıralanmış sonuçlar, kullanıcıya arama sonuçları sayfasında (SERP) gösterilir. Bu sayfa, organik sonuçlar, reklamlar, bilgi grafikleri gibi çeşitli öğeler içerebilir. |
📚 Bilgi: Tüm bu aşamalar, kullanıcının sorgu girmesinden sonuçların gösterilmesine kadar, genellikle bir saniyeden az bir sürede gerçekleşir.
Dilerseniz şimdi Google’ın arama sonuçlarını nasıl sıraladığına dair detaylı ana başlıklara farklı bir bakış açısı ile beraberce bir göz atalım.
Anahtar Faktörler
Google’ın arama algoritmaları, kullanıcıya en faydalı bilgiyi sunmak için birçok faktör ve sinyali değerlendirir. Bu faktörler arasında sorgu kelimeleri, sayfaların alaka düzeyi ve kullanılabilirliği, kaynakların uzmanlığı ve kullanıcının konumu ve ayarları bulunur. Her bir faktörün ağırlığı, sorgunun doğasına bağlı olarak değişir.
Örneğin, güncel haber konularında içerik tazeliği daha büyük bir rol oynar.
Peki şu soruyu kendimize soralım;
İçeriğin tazeliği Google için önemli mi?
Google her zaman “yeni” içeriği tercih etmez. Bazı arama sorguları kesinlikle tazeliği hak ederken bazıları o kadar da hak etmeyecektir. Ancak, taze içerik bazı dolaylı “tazelik” faktörleri aracılığıyla SEO’nuzu etkileyebilir (etkileyecektir).
Sorgunun Anlamı
Google, kullanıcıların sorgularının arkasındaki niyeti anlamaya çalışır. Bu, dil modelleri oluşturarak, kullanıcının arama kutusuna girdiği az sayıdaki kelimenin en faydalı içerikle nasıl eşleştiğini çözmeyi içerir. Bu süreç, yazım hatalarını tanımak ve düzeltmek gibi basit adımlardan, karmaşık eşanlamlı sistemlerine kadar uzanır.
Buna farklı bir açıdan bakarak kendimize su soruyu soralım.
Google’da arama yaparken kelimelerin sırası önemli midir?
Google çoğu özel karakteri yok sayar, ancak birkaçını kesin şekilde görür ve arar. Kelimeleri yazma sıranız önemlidir. Büyük harf kullanımı önemli değildir. Noktalama işaretleri çoğunlukla göz ardı edilir. Bunu bize akademik olarak hazırladığı bu içerikte açıkça söylüyor.
Google, aradığınız şeyi bulur ve size doğru yazımı göstererek, Britney Spears’ı doğru yazılmış haliyle sonuçları gösterir. Siz eğer Google’a Bunun yerine ‘Britttney (üç t ile) Spears’ yazar ve arama yaparsanız size yine (ne aradığınızı bilerek) aklınızdaki alakalı sonucu sunacaktır.
Unutmayın ki Google’ın yazım düzeltme algoritması son derece iyidir ve genellikle size müthiş şekillerde yardımcı olacaktır.
Google’ın yazım düzeltme algoritması ile alakalı önemli noktalar ise şu şekildedir:
- Google çoğu özel karakteri görmezden gelir, ancak birkaçını arar.
- Kelimeleri yazdığınız sıra önemlidir.
- Büyük-küçük harf kullanımı önemli değildir.
- Noktalama işaretleri çoğunlukla göz ardı edilir.
- Google yazım kontrolü konusunda yardımcı olur.
Örneğin, “laptop parlaklığınını nasıl değiştebilirim” araması yapıldığında, SERP’de aynı zamanda “laptop parlaklığı ayarla” içeriğini de alakalı olarak size gösterdiğini görebilirsiniz.
İçeriğin Alaka Düzeyi
Google’ın sistemleri, içeriğin kullanıcı sorgusuyla ne kadar alakalı olduğunu değerlendirir. En temel sinyal, içeriğin sorgu kelimelerini içerip içermediğidir. Ancak, sadece anahtar kelimelere bakmakla kalmaz, aynı zamanda içeriğin başka yollarla da alakalı olup olmadığını analiz eder.
Google’a göre, alaka oldukça önemli bir konudur. Bunu nerden mi biliyoruz? Elbette kendisi açıkça dile getirdiği için;
Örneğin, “köpekler” araması yapıldığında, sadece “köpekler” kelimesini içeren bir sayfa yerine, köpek resimleri, videoları veya köpek cinsleri listesi gibi ilgili içerikleri de değerlendirir. Bu durum arama niyeti ile alakalıdır.
İçeriğin Kalitesi
Google, alakalı içeriği belirledikten sonra, en faydalı olanları önceliklendirir. Bu, içeriğin uzmanlık, otorite ve güvenilirlik gösterip göstermediğini belirleyen sinyalleri tanımlamayı içerir.
Quora’da şöyle bir tartışma var (bknz.);
Görselde sorulan soru şu şekilde; SEO için içerik kalitesi ne kadar önemlidir ve yüksek kaliteli içerik oluşturmak için ipuçları nelerdir?
İnsanların bu gibi soruları tartışma nedeni Google’ın açıkça bu konuyu dile getirmesi ile alakalıdır. Bir çok kullanıcı bunu en en en önemli sıralama faktörü olduğu konusunda hemfikridirler.
Örneğin, diğer önemli web sitelerinin içeriğinize bağlantı vermesi, bilginin güvenilir olduğunu gösteren iyi bir işarettir. Bu sadece kaliteli ve özgün bir içeriğiniz var ise oluşacak doğal bir link ağı yaratır…
Web Sayfalarının Kullanılabilirliği
Google’ın sistemleri, içeriğin kullanılabilirliğini de değerlendirir. Örneğin, mobil cihazlarda kolayca görüntülenebilen, hızlı yüklenen içerikler daha iyi performans gösterebilir.
Google arama çubuğuna “web sayfalarının kullanılabilirliği google için önemli mi?” sorgusunu yazdığınızda;
bu sonuç ile karşılaşacaksınız… kısaca Google bize şunu diyor;
“Google’ın arama sonuçlarını sıralarken göz önünde bulundurduğu yüzlerce sinyale sayfa deneyimini de ekleyerek, insanların aradıkları bilgilere ve web sayfalarına daha kolay erişmelerine yardımcı olmayı ve site sahiplerine kullanıcıların hoşuna gidecek bir deneyim sunma konusunda destek olmayı amaçlıyoruz.”
Bu da site UI/UX ve özellikle Core Web Vitals verilerinin oldukça önemli sıralam sinyalleri olduğunu bize açıkça söylüyor.
Bağlam ve Ayarlar
Kullanıcının konumu, geçmiş arama geçmişi ve arama ayarları, sonuçların o an için en faydalı ve alakalı olmasını sağlar.
Google kendi politikalar sayfasında ki bu içeriğinde şöyle diyor;
Örneğin, Chicago’da “futbol” araması yapıldığında Amerikan futbolu ve Chicago Bears ile ilgili sonuçlar gösterilirken, Londra’da aynı arama yapıldığında futbol (soccer) ve Premier League ile ilgili sonuçlar gösterilir.
Kişiselleştirme ve Güvenlik
Google, kullanıcının ilgi alanlarına göre sonuçları kişiselleştirebilir, ancak bu sistemler kullanıcının ırkı, dini veya siyasi partisi gibi hassas özellikleri çıkarmak için tasarlanmamıştır. Kullanıcılar, arama etkinliğinin nasıl kullanıldığını kontrol edebilir ve kişiselleştirilmiş aramaları devre dışı bırakabilir.
Google her şeyden önce kişisel olarak içeriğinizi (sizin) gözden geçirmenizi ve yorumlamanızı ister (inceleyin). Ayrıca kendinize sormanız gereken bir çok soruyu da listelemiştir… bu oldukça önem verdiği bir konudur ve EEAT içinde bir vazgeçilmedir.
Kendinize sormanızı en çok önemsediği ilk üç soru şu şekildedir;
- İçerik özgün bilgiler, raporlar, araştırma sonuçları veya analizler sağlıyor mu?
- İçerik, konuyla ilgili önemli, tam veya kapsamlı bir açıklama sağlıyor mu?
- İçerik bariz olanın ötesinde, kapsamlı analiz veya ilginç bilgiler sağlıyor mu?
Google’ın arama motoru, kullanıcıların ihtiyaç duyduğu bilgileri hızlı ve etkili bir şekilde sunmak için karmaşık algoritmalar ve çeşitli faktörler kullanır. Bu süreç, kullanıcıların sorgularının anlamını anlamaktan, içeriğin alaka düzeyini ve kalitesini değerlendirmeye kadar birçok adımı içerir. Kullanıcıların konumu ve ayarları da sonuçların kişiselleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Bu sayede Google, her aramada en faydalı ve alakalı bilgiyi sunmayı hedefler.
Arama Motorları Ne İçin Kullanılır?
Arama motorları, internet kullanıcılarının çeşitli bilgilere hızlı ve etkili bir şekilde erişebilmesi için kullanılan yazılım sistemleridir. Günümüzde internetin vazgeçilmez bir parçası haline gelen arama motorları, kullanıcıların bilgiye ulaşma süreçlerini büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır.
1. Bilgi Arama ve Erişim
- Genel Bilgi Arama: Arama motorları, kullanıcıların belirli konular hakkında bilgi edinmelerini sağlar. Örneğin, tarih, bilim, teknoloji gibi konularda bilgi arayan kullanıcılar, arama motorları sayesinde istedikleri bilgilere hızlıca ulaşabilirler. Bu, özellikle öğrenciler ve araştırmacılar için büyük bir avantajdır.
- Akademik Araştırmalar: Öğrenciler ve akademisyenler, tezler, makaleler ve diğer bilimsel kaynaklara ulaşmak için arama motorlarını kullanır. Google Scholar gibi özel arama motorları, akademik kaynaklara erişimi kolaylaştırır ve araştırma süreçlerini hızlandırır.
2. Eğlence ve Multimedya İçerikleri
- Görseller ve Videolar: Kullanıcılar, belirli görselleri veya videoları bulmak için arama motorlarını kullanabilirler. Örneğin, bir film fragmanı, bir müzik videosu veya bir sanat eseri arayan kullanıcılar, arama motorları sayesinde istedikleri içeriklere kolayca ulaşabilirler.
- Müzik ve Oyunlar: Müzik dinlemek veya oyun oynamak isteyen kullanıcılar, ilgili içeriklere ulaşmak için arama motorlarını kullanabilirler. Spotify, YouTube ve diğer platformlar üzerinden müzik ve oyun içeriklerine erişim sağlanabilir.
3. Alışveriş ve Ürün İncelemeleri
- Ürün Arama: Kullanıcılar, belirli ürünleri bulmak ve fiyat karşılaştırması yapmak için arama motorlarını kullanır. Örneğin, bir elektronik cihaz veya moda ürünü arayan kullanıcılar, arama motorları sayesinde farklı mağazalardaki fiyatları karşılaştırabilir ve en uygun seçeneği bulabilirler.
- Kullanıcı Yorumları ve Değerlendirmeler: Ürünler hakkında kullanıcı yorumları ve değerlendirmeleri bulmak için arama motorları kullanılabilir. Bu sayede, kullanıcılar satın almayı düşündükleri ürünler hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilir ve bilinçli kararlar verebilirler.
4. Yerel Hizmetler ve İşletmeler
- Yerel İşletmeler: Kullanıcılar, yakınlarındaki restoranlar, kafeler, mağazalar gibi yerel işletmeleri bulmak için arama motorlarını kullanabilirler. Google Maps gibi hizmetler, kullanıcıların yerel işletmeler hakkında bilgi edinmelerini ve yol tarifleri almasını sağlar.
- Haritalar ve Yönlendirmeler: Belirli bir yere nasıl gidileceğini öğrenmek için harita ve yönlendirme hizmetlerine erişim sağlanabilir. Bu, özellikle seyahat eden kullanıcılar için büyük bir kolaylık sağlar.
5. Haberler ve Güncellemeler
- Güncel Haberler: Kullanıcılar, en son haberleri ve güncellemeleri takip etmek için arama motorlarını kullanabilirler. Google News gibi platformlar, kullanıcıların dünya genelindeki haber kaynaklarına hızlıca erişmelerini sağlar.
- Hava Durumu: Günlük hava durumu tahminlerine ulaşmak için arama motorları kullanılabilir. Bu sayede, kullanıcılar günlerini planlarken hava koşullarını göz önünde bulundurabilirler.
6. Teknik Destek ve Çözümler
- Sorun Giderme: Kullanıcılar, teknik sorunları çözmek için rehberler ve çözüm önerileri bulmak amacıyla arama motorlarını kullanabilirler. Örneğin, bir yazılım hatası veya donanım arızası ile karşılaşan kullanıcılar, arama motorları sayesinde çözüm yollarını öğrenebilirler.
- Yazılım ve Donanım Bilgileri: Belirli yazılım veya donanım hakkında bilgi edinmek için arama motorları kullanılabilir. Bu, özellikle teknoloji meraklıları ve profesyoneller için büyük bir avantajdır.
7. Eğitim ve Öğrenme
- Online Kurslar ve Eğitim Materyalleri: Kullanıcılar, online kurslar ve eğitim materyallerine erişmek için arama motorlarını kullanabilirler. Coursera, Udemy gibi platformlar üzerinden çeşitli konularda eğitim almak mümkündür.
- Dil Öğrenme: Dil öğrenme kaynaklarına ve uygulamalarına ulaşmak için arama motorları kullanılabilir. Duolingo, Babbel gibi uygulamalar, kullanıcıların yeni bir dil öğrenmelerine yardımcı olur.
Arama motorları, kullanıcıların ihtiyaç duyduğu bilgilere hızlı ve etkili bir şekilde ulaşmasını sağlayarak internet kullanımını kolaylaştırır ve zenginleştirir. Bu nedenle, günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Arama motorlarının sunduğu bu geniş yelpazedeki hizmetler, kullanıcıların bilgiye erişim süreçlerini büyük ölçüde kolaylaştırmakta ve hızlandırmaktadır.
Google’da her dakika 3,5 milyondan fazla arama ve her yıl dünya çapında yaklaşık 1,2 trilyon arama yapılıyor.
Bir arama motorunu biz insanlar neden kullanıyoruz bunu öğrendikten sonra, aslında bu motorların temel amacı gerçekten bizim aradığımız şeyler doğrultusunda örtüşüyor mu?
Google SEO’yu (daha doğrusu yayınladığımız içerikleri) insanlar için yapmamız gerektiğini söylüyor. Nedeni ise, aslında kendisi de insanların bilgilerini eksiksiz şekilde toplama üzerine kurulu algoritmaları olması ile alakalıdır.
O halde temel amaç nedir? Doğru bilgi sunmak mı yoksa doğru bilgileri toplayıp en alakalı içerikleri sunmak mı? Gelin bir göz atalım.
Bir Arama Motorunun Temel Amacı Nedir?
Bir arama motorunun temel amacı, kullanıcıların internet üzerindeki bilgiye hızlı ve etkili bir şekilde erişimini sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda arama motorları, kullanıcıların arama sorgularına en uygun ve en kaliteli sonuçları sunmak için çeşitli algoritmalar ve teknolojiler kullanır. İşte bir arama motorunun temel amacını detaylandıran bazı önemli noktalar:
Google CEO’su Sundar Pichai, arama motorlarının dünyadaki bilgileri düzenlemeyi ve herkes için değerli ve bulunması kolay hale getirmeyi amaçladığını söylüyor (USA Today). Bu hedef ifadesi, arama motorlarının ne hakkında olduğunu açıklıyor. Amaçları, büyük miktarda veriyi tarayarak yararlı bilgiler bulmak ve bunları kullanıcılara anlayabilecekleri bir şekilde sunmaktır.
- Bilgiye Erişim Sağlamak: Arama motorlarının en temel amacı, kullanıcıların aradıkları bilgilere kolayca ulaşmalarını sağlamaktır. Bu bilgi, metin, görsel, video, akademik makale, haber veya başka bir formatta olabilir. Arama motorları, kullanıcıların sorgularına en uygun sonuçları sunarak bilgiye erişimi kolaylaştırır.
- Kullanıcı Deneyimini İyileştirmek: Kullanıcıların en iyi deneyimi yaşamasını hedefler. Bu nedenle, arama sonuçlarının kalitesi ve doğruluğu büyük önem taşır. Kullanıcıların aradıkları bilgilere hızlı ve doğru bir şekilde ulaşabilmeleri için arama motorları sürekli olarak algoritmalarını geliştirir.
- Alaka Düzeyini Sağlamak: Kullanıcıların sorgularına en uygun ve en alakalı sonuçları sunmak için çalışır. Bu, kullanıcıların arama niyetine en iyi şekilde yanıt veren içeriklerin öncelikli olarak gösterilmesi anlamına gelir. Alaka düzeyi, arama motorlarının sıralama algoritmalarının temel bir bileşenidir.
- Bilgi Organize Etmek ve İndekslemek: İnternet üzerindeki bilgiyi organize eder ve indeksler. Bu süreç, web sayfalarının taranması, analiz edilmesi ve dizinlenmesi ile gerçekleştirilir. Bu sayede, kullanıcıların arama sorgularına hızlı ve etkili bir şekilde yanıt verilebilir.
- Güvenilir ve Kaliteli İçerik Sunmak: Kullanıcıların güvenilir ve kaliteli içeriklere ulaşmasını sağlamak için çeşitli kriterlere göre sayfaları sıralar. Bu kriterler arasında içerik kalitesi, geri bağlantılar, kullanıcı deneyimi ve teknik SEO faktörleri bulunur. Güvenilir ve kaliteli içeriklerin öncelikli olarak gösterilmesi, kullanıcı memnuniyetini artırır.
- Çeşitli İçerik Türlerini Sunmak: Kullanıcıların farklı türde içeriklere erişimini sağlar. Bu içerikler arasında web sayfaları, görseller, videolar, haberler, akademik makaleler ve daha fazlası bulunur. Kullanıcılar, arama motorları sayesinde çeşitli içerik türlerine kolayca ulaşabilirler.
- Sürekli Gelişim ve Yenilik: Kullanıcıların değişen ihtiyaçlarına ve internetin dinamik yapısına uyum sağlamak için sürekli olarak gelişir ve yenilikler sunar. Algoritmaların güncellenmesi, yeni özelliklerin eklenmesi ve kullanıcı geri bildirimlerinin dikkate alınması, arama motorlarının temel amaçlarından biridir.
Belki yine aynı şeyleri tekrar edeceğim bilmiyorum ama SERP’de sıralama almak için de Google (ya da diğer arama motorları) temel amacını (yani mantığını) kullanarak sayfa sıralaması yapar. Burada hem kullancının elinde olan şeyler (örn. doğru ve alakalı bir içerik gibi) hem de kullanıcının elinde olmayan (örn. backlinkler) gibi elementlerin bir bütünü sayesinde sıralamasını algoritmik olarak yapacaktır.
Arama Motorları Sayfaları Nasıl Sıralar?
Arama motorları sayfaları çeşitli faktörleri göz önünde bulundurarak sıralar. İşte sayfaların sıralamasını etkileyen bazı temel unsurlar:
- Alaka düzeyi: Arama motorları bir sayfanın içeriğine, bir kullanıcının araması için önemini görmek için bakar. Sorguyla eşleşen anahtar kelimeleri ve konuları ararlar.
- Kalite: Daha kaliteli içerikler arama sonuçlarında daha üst sıralarda yer alma eğilimindedir. Arama motorları içeriğin kalitesini ne kadar kolay okunduğuna, ne kadar benzersiz olduğuna ve ne kadar bilgi içerdiğine göre değerlendirir.
- Geri bağlantılar (ya da Backlink): Bir sayfaya işaret eden geri bağlantıların sayısı ve kalitesi, sıralamasını önemli ölçüde etkileyebilir. Arama motorları geri bağlantıları bir sayfa için güven oyu olarak görür ve bu da değerli bilgiler sağladığını gösterir.
- Yetki (ya da Otorite): Bir web sitesinin yetkisi, sayfalarının sıralamasını etkileyebilir. Yetki, alan adının ne kadar eski olduğu, kaliteli geri bağlantıların sayısı ve sitenin güvenilirliği gibi birkaç faktör tarafından belirlenir.
- Kullanıcı Davranışı: Arama motorları ayrıca bir sayfanın ne kadar alakalı ve iyi olduğunu belirlemek için kullanıcıların nasıl davrandığına, örneğin bir bağlantıya kaç kez tıkladıklarına veya bir sayfada ne kadar kaldıklarına da bakabilir.
Arama motorlarının nasıl çalıştığını ve bir sayfanın sıralamasını etkileyen faktörlerin neler olduğunu biliyorsanız, web sitenizi optimize ederek arama sonuçlarında daha görünür hale getirebilirsiniz.
Evet SEO’yu yaptığımız şey “arama motorları” hakkında derinlemesine bir çok şey öğrendik. Sizlere direkt olarak Google’ın kaynaklarından veriler sağladım ve doğru web sitelerinden alakalı ve hatasız bilgileri bir araya getirdim. Tabi ki yine her zaman olduğu gibi yorumumu katmaktan da çekinmedim…
Arama motorlarını anlamak, SEO’yu anlamak demektir. Bu yüzden SEO öğrenim sürecinizde ki 2. adım her zaman arama motorlarının ne olduğu, nasıl çalıştığı ve nasıl işlediklerini anlamak olmalı.
SEO hizmetleri sunmak istiyorsanız, özellikle Google’ı dinlemeli ve uzmanların Google hakkında neler söylediklerini güncel olarak takip etmelisiniz.
SEO > Arama Motorları > ?
Sırada ne mi var?